WEERSPREUKEN
NOVEMBER
Bening, Simon; ca 1515; Da Costa Hours; Brugge
Morgan Library & Museum
WEERSPREUKEN NOVEMBER |
 |
| De velden geschoren, de winter geboren. |
Oktober vijs, november grijs, december ijs. |
| Staat in november het veld schraal, dan is het in de zomer voor boeren schraal. |
Na helder weer nu sombere mist, heeft zeker ook nog vorst in de kist. |
| Vertoont november zich met snee, 't zal vruchtbaar zijn, ook voor 't vee. |
De elfde maand van ’t jaar, bij ’t vuur brengt al te gaar. |
| November heeft maar 30 dagen, maar dubbel wind en regenvlagen. |
November warm en fijn, het zal een strenge winter zijn. |
| Wie houdt van wind, november mint. |
Als 't vriest in november, sneeuwt 't in december |
| Als november 's morgens bloeit (mooi weer), weet dat de storm 's avonds loeit. |
In november hard begin, in de winter zoet begin. |
| November heeft op de loer gelegen, en komt tevoorschijn met veel regen. |
November streng en koud, zich niet lang staande houdt. |
| Als in november 't water stijgt, weet dat ge 't in de winter nog vaker krijgt. |
Zwaait de winter in november al staf, zijn rijk zal kort zijn voor straf. |
| Donder in november laat een goed jaar verlopen. | Houden de bomen hun blaren lang, wees voor een strenge winter bang. |
| Onweer laat in het jaar, de vries is nog niet klaar. |
Zijn droevig de novemberdagen, de winter zal ons zeker plagen. |
| Volgt op de eerste sneeuw op regen, dat houdt een koude winter tegen. |
November met z'n regenvlagen, brengt verkoudheid, jicht en andere plagen. |
| Bomen ontkleed, mensen gekleed. |
Als de R is in de maand, is het weer niet altijd meegaand. |
MERKELDAGEN |
||
01 nov |
ALLERHEILIGEN |
 |
| Brengt Allerheiligen de winter aan, dan doet Martinus (11 nov) de zomer staan. |
Geeft Allerheiligen zonneschijn, spoedig zal het winter zijn. |
| Allerheiligen is een waterke of winterke. | Een Allerheiligen met zonneschijn, geeft in de winter veel pijn. |
| Met Allerheiligen vochtig weer, Sneeuwbuien volgen keer op keer. |
Als het met Allerheiligen sneeuwt, leg dan uw pels gereed. |
| Het nazomertje van Allerheiligen, kan voor de winter niet beveiligen. |
Brengt Allerheiligen winterweer, tien dagen duurt dat zeer. |
| Houden de kraaien voor Allerheiligen school, zorg dan voor hout en kool. |
02 nov |
ALLERZIELEN |
|
| Allerzielen zonder vuur, spaart geen brandhout uit de schuur. |
Sneeuw op Allerzielen, voorspelt een zacht voorjaar. |
| Allerzielens witte pelder, maakt het voorjaar mild en helder. |
Als Allerzielen zacht begint, volgen veel regen en wind. |
| Met Allerzielen wit gewemel, in het voorjaar blauwe hemel. |
06 nov |
LEONARDUS |
 |
| Het weer van Leonardusdag blijft gewoonlijk tot kerstmisdag. |
10 nov |
||
| Zuidenwind op de dag vóór St. Martijn, 't zal een zachte winter zijn. |
11 nov |
||
| Als de ganzen op 11 november over de ijsschotsen gaan, dan gaan ze met Kerst door de modder. |
11 nov |
MARTINUS VAN TOURS |
|
| Is het donkere lucht op St. Martijn, zo zal het een zachte winter zijn, maar is dag van St. Martijn helder, de vorst dringt door tot menig kelder. |
Als het nevelig is met St. Martijn, dan zal de winter niet koud zijn, maar heeft de Sint een witte baard, dan blijft ons sneeuw nog ijs gespaard. |
| Al moet St. Maarten een mantel dragen, hij moet toch wandelen in zomerse dagen. |
Donkere St. Maarten, lichte Kerstmis. |
| De Misse van St. Maarten, brengt ons de winter in 't herte. |
Als het blad niet valt voor St. Martijn, zal 't een strenge winter zijn. |
| Staat met St. Maarten op 't ijs de gans, zo houdt ze Kerstmis in 't water een dans. |
Is om St. Maarten nog loof aan de bomen, zo moogt ge van een strenge winter dromen. |
| Als op St. Maarten de ganzen op het ijs staan, moeten ze Kerstmis door het slijk gaan. |
Blad aan de bomen met St. Martijn, dan zal het een strenge winter zijn. |
| Nevels in de St. Maartensnacht, maken de winter kort en zacht. |
Na het feest van St. Maarten, krijgt de winter schone kaarten. |
| Wolken op St. Maarten, geven een onbestendige winter aan. | St. Martinus warmte en regen, brengt het zaad geen grote zegen. |
| St. Maarten zet zich met veel dank, bij het haardvuur op de bank. |
12 nov |
LIVINUS |
|
| St. Lieven, komt ons met vorst gerieven. |
15 nov |
LEOPOLDUS |
|
| Leopoldus die goed weder vindt, blijft dat dagen goed gezind. |
19 nov |
ELISABETH VAN THÜRINGEN |
|
| St. Elisabeth doet ons verstaan hoe de winter zal vergaan. |
21 nov |
MARIA PRESENTATIE |
|
| Maria's opdracht klaar en hel, maakt de winter streng en fel. |
Maria’s opdracht, vaak ijs in de gracht. |
22 nov |
CECILIA |
|
| De dag aan St. Cecilia gewijd, is de maatstaf voor de wintertijd. |
23 nov |
CLEMENS |
|
| Wintert het op St. Klemens fel, dan wordt de lente klaar en hel. |
25 nov |
CATHARINA VAN ALEXANDRIË |
|
| Op St. Catharine sterkt de winter. | St. Katrien komt in 't wit. |
| Vriest het op St. Katrien, dan vriest het nog 6 weken nadien. |
St. Katrien, verschijnt graag in een witte mantel. |
| Vorst op St Catharina, dan vriest het zeven weken lang. |
Sint Katrien, in het wit gekleed, zeven weken sneeuw ons leed. |
| St. Katrijn, Gooit de koude steen in de Rijn. |
Doet Catharina haar witte mantel aan, ze blijft er zeven weken rond mee gaan. |
| Zoals de dag van St. Katrijn, zal de laatste januari zijn. |
29 nov |
SATURNINUS |
|
| IJs op de dag van Saturnijn, maakt korte mette met 't venijn. |
30 nov |
||
| Novembers laatste noot, vult altijd de sloot. |
Novembers laatste noot, valt altijd in de sloot. |
30 nov |
ANDREAS |
|
| St. Andreas, sta op en vrees |
St. Andries staat op met vries, Hij slaat niet af voor Lichtmisdag (2 februari). |
| St. Andries brengt de vries, St. Elooi (1 december) brengt de dooi. |
Als St. Andries onder sneeuw moet bukken, zal dat jaar geen koren lukken. |
| Met St. Andries snee, doet het koren wee. |
St. Andries, spörreke piep! vandaag zie ik u nog, maar morgen niet. Door de sneeuw sneeuwt wel eens wat onder. |
| Met St Andries worden de varkens vies. |