HEILIGENKALENDER

12 feb

17 mrt

Sint Geertruid, ook bekend als Gertrud of Gertrudis van Nijvel en van Geertruidenberg. Feestdag bisdom Breda 17 maart, feestdag bisdom Gent en Mechelen-Brussel 12 februari.
Geertruid was de dochter van de Merovingische hofmeier Pippijn van Lande. Zij versmade een vorstelijk huwelijk met Merovingerkoning Dagobert I (stamvader van het Karolinger-huis van Karel de Grote) en trad samen met haar moeder (de Heilige Itta, stichtster van het eerste vrouwenklooster in de Nederlanden) en haar zuster (de Heilige Begga van Andenne) in het klooster. In 640 stichtte zij met moeder op de zuidgrens van het hertogdom Brabant (België) een abdij en werd op 21 jarige leeftijd al abdis van deze stichting. Er kwam een bibliotheek, een spinnerij, weverij en borduur afdeling waar kerkelijke gewaden werden gemaakt. Zo had het klooster inkomsten. Voorst was er een gasten verblijf waar reizigers voor een enkele nacht gratis onderdak konden krijgen. Dit betekende bloei voor de handel in het Belgische Nijvel. Overdag bedrijvigheid, 's avonds meditatie; waar ze ook visoenen kreeg van hoger hand. 
Haar persoon is omgeven met wonderen en verschijningen. Zij verdreef zeemonsters bij schepen. In de abdij daalde een vlammende bol op haar hoofd neer zonder haar te deren. Bij rattenplagen werd ze aangeroepen om de beesten te verdrijven. Het water dat ontsprong in de bron in een crypte van de Gertrudiskerk zou, over de akkers uitgegoten, zowel ratten als veldmuizen doen verdrijven. De abdij groeide uit tot een groot vrouwenklooster met veel landerijen verspreid in Brabant. Rond het jaar 650 wil vader Pippijn zijn dochter uithuwelijken, dit is tegen haar zin. Geertruid vlucht. Tijdens haar vlucht komt ze met een boot op de rivier de Donge en gaat bij een hoogte langs de oever, een “berg”, aan land. Zij blijft daar de rest van haar leven om te mediteren en sticht er een kluis. Later zou de reizende bisschop Amandus, een kapel hebben gebouwd op de plaats van de kluis van Sint Gertrudis. Het is deze legende die de stad haar naam gaf, Berg van Geertruid (Mons sanctae Gertrudis) ofwel Geertruidenberg. Archeologisch onderzoek heeft tot nu toe echter alleen bewoningssporen vanaf het jaar 1000, dus 3,5 eeuw na Gertrudis opgeleverd. Eveneens ontbreekt het aan gegevens omtrent een historisch verband te vinden tussen de abdij van Nijvel en Geertruidenberg. Het is de abdij van Thon die rechten op de kerk en de benoeming van geestelijken in Geertruidenberg heeft. Gertruid wordt aangeroepen tegen ratten en muizenplagen en net als St. Christoffel is zij de patrones van reizigers. En voor men vroeger op reis ging, prooste men elkaar een sint-geerte-minne toe op een voorspoedige reis en behouden terugkeer.
In het verlengde hiervan ook de patrones van de stervenden. Zij die de reizigers één nacht onderdak gaf alvorens af te laten reizen naar het hiernamaals.
Gertrudis overleed op 33 jarige leeftijd, maar vanwege haar begaafdheid blonk ze uit en werd door de lokale bevolking prompt als Heilige gezien. Echter nog niet overal. Nog lang niet was het christendom wijd verbreid en vele Germaanse stammen dichtten Gertrudis de rol van hun vrouwengod Freia toe. Gertrudis werd door de Germanen afgebeeld als een spinnende vrouw met langs haar staf klauterende muizen. Germanen dachten immers dat Gertrudis Nijvel bevrijd had van demonen, zoals muizen door Germanen gezien werden.