FOTOGRAFIE

FOTOGRAFEREN VAN IRISERENDE WOLKEN EN CORONA'S

Lees eerst de disclaimer voordat u deze techniek gaat toepassen.

Soms zijn er fraaie pastelkleurige irisaties of corona's zichtbaar in de in de wolken nabij de zon. Het treedt vooral op in waterwolken met een druppelgrootte van ongeveer 2 mu. De grootte van de druppels bepaalt de kleur. Wanneer u de basiskennis van de wolkensoorten een beetje kent, dan loont het om speciaal uit te kijken naar deze irisaties en corona's. Bij irisaties gaat het om grote kleurenvlekken en bij corona's om kleurige ringen, van binnen blauw en naar buiten toe roestbruin tot rood. Soms kunnen er tot 3 ringen waargenomen worden, incidenteel 4 of 5. Meestal zit de eerste ring op 3° tot 5° van de zon. Andere ringen op evenredige afstanden.

Onzichtbare corona bij de zon, zichtbaar gemaakt met ND-filter.

De meeste kans om deze corona's of irisaties te zien hebt u bij de doorschijnende Altocumulusvormen. Irisaties komen ook voor aan de randen van culumiforme bewolking. We zijn niet gewend om in de richting van de zon te kijken, zodat het vaak niet opvalt. Echter irisaties kunnen tot op 50° van de zon voorkomen. Op deze grote afstand kan de irisatie gewoon gefotografeerd worden. Tot zo'n 5° tot soms wel 10° wordt de wolk vaak sterk overbelicht door de zon. Soms helpt het door dan flink onder te belichten om de irisatie fotograferen. Vaak ook help het niet. Dan staan er een aantal hulpmiddelen tot onze beschikking om deze optische verschijnselen toch te fotograferen. Dit werkt ook om de Altocumulus te fotograferen als er geen corona of irisatie te zien is. U kunt dus deze niet zichtbare verschijnselen toch fotograferen en zichtbaar maken. Bij dit wolkentype vrijwel altijd raak. Er zijn twee mogelijkheden. De eerste methode is om de genoemde wolksoorten in een zwarte spiegel te bekijken. Staat de zon aan de rand van een Cumulus dan worden de irisaties vanzelf zichtbaar. Ook de corona's in Altocumulus worden nu vaak zichtbaar. De foto kan gemaakt worden van het spiegelbeeld. Let erop dat u het beeld in een fotobewerkingspakket weer uit het spiegelbeeld haalt. Let er ook op dat u de foto in de zwarte spiegel niet extreem gaat over- of onderbelichten.
Een zwarte spiegel is eenvoudig zelf te maken. Ik heb daarvoor een oud fotowissellijst op A4 formaat gebruikt. De glasplaat moet niet ontspiegeld zijn (dus geen matglas). Één zijde van de glasplaat wordt met matte zwarte lak goed dekkend bespoten. Na drogen kan de glasplaat met de gespoten zijde aan de onderzijde weer de wissellijst in. De zwarte spiegel is nu klaar voor gebruik.
De andere optie is om een ND-filter te gebruiken. U fotografeert nu rechtstreeks in de richting van de zon met een zo kort mogelijke sluitertijd bij een klein diafragma. 1/4000 bij F8 en ISO 100 geeft al goede resultaten, maar is wel afhankelijk van de lichtsterkte van de zon (dus hier de optische dikte van de wolk).

LET OP: Rechtstreeks tegen de zon in fotograferen kan reflecties in de lens veroorzaken en op de foto. Bij een kleine optische dikte van de wolk (heldere zon) treedt dat sneller op dan bij een grote optische dikte (zwakke zon). Door het zonsbeeldje af te schermen door een lantaarnpaal of iets dergelijks kan dit in grote mate voorkomen worden. Kleinere verstoringen kunnen met vlekken verwijderen of make-over tooltjes in uw fotobewerkingspakket eenvoudig verwijderd worden.

WAARSCHUWING 1: BEKIJK DE ZON NOOIT DOOR DE ZOEKER VAN UW FOTOTOESTEL, OOK NIET MET VERREKIJKERS E.D. BLIJVENDE OOGSCHADE KAN HET GEVOLG ZIJN. DIT IS CUMULATIEF. BIJ VEELVULDIGE HERHALING TREEDT ONHERROEPBARE BLINDHEID OP. GEBRUIK BIJ VOORKEUR DE LIVE-VIEW MODE.

WAARSCHUWING 2: RICHT UW KOSTBARE OPTIEK NIET LANGDURIG OP DE ZON. DOOR LICHTCONCENTRATIE IN HET BRANDPUNT KAN UW TOESTEL IN BRAND GAAN OF ANDERZINS SCHADE OPLOPEN. VERDER KAN DE LIJM TUSSEN DE LENZEN GAAN VERVLOEIEN DOOR DE WARMTE EN UW OBJECTIEF ONHERSTELBAAR VERWOESTEN. DE TIJD NODIG VOOR HET MAKEN VAN EEN OPNAME (MAXIMAAL EEN TIENTAL SECONDEN) KAN GEWOONLIJK GEEN KWAAD. MAAR HET RISICO LIGT BIJ U. GEBRUIK BIJ VOORKEUR DE ZWARTE SPIEGELMETHODE.