Nederlands English Home Contact Disclaimer Sitemap Nieuw/New

REGISTER HEILIGEN EN KALENDER

REGISTER VOOR HEILIGEN EN KALENDER

Devoties en heiligen vereringen komen en gaan. Bovendien worden er steeds meer heiligen aan de voorraad van ruim 2.500 heiligen toegevoegd en de Kerk wil toch voor allen wel een plaatsje inruimen. Af en toe wordt daarom de heiligenkalender gereorganiseerd en worden er heiligen uit het depot gehaald, of er in gestopt om daar in de vergetelheid in de Vaticaanse voorraadschuren van heiligen een tweede dood te sterven. Verder wordt er ook wel eens met data geschoven. De heiligenkalender op deze pagina's volgen daarom niet de huidige gangbare heiligenkalender, maar we houden de naamdagen aan zoals deze in het verleden in het gebruik waren. Op deze wijze kunnen we de koppeling met de weerspreuken handhaven, en daar is het ons om te doen.

Heiligen zijn vaste markeringen op de kalender en door te kijken naar het gedrag van het weer op deze dagen, probeerde men in vroeger dagen iets te zeggen over het weer van de komende periode. In dit overzicht vindt U enkele tientallen heiligen waarop voor hun naamdagen weerspreuken bestaan.

 

HEILIGEN OP NAAM

 
 
     

HEILIGEN PER MAAND

     

WEERSPREUKENKALENDER

SEIZOENOVERZICHT
Winter (dec, jan, feb)
Vroeger, ja vroeger toen kenden we nog winters. Vraag maar rond en je hoort de sneeuw en ijsverhalen. Jammer maar het geheugen van de mens is selectief. Evenzo geldt dat er vroeger ook winters aan te wijzen die veel te zacht, stormachtig en regenachtig waren. Bovendien vroeger waren de huizen veel minder geïsoleerd dan tegenwoordig. Koude kwam veel sneller het huis in en je stookte je blauw om het behaaglijk te krijgen. En dat is dan nog de moderne tijd. Zeker in de Middeleeuwen, maar ook tot ver in de 20e eeuw, deed winterkou alleen daarom al veel meer van zich spreken. Natuurlijk ook toen kwamen er zachte winters voor en van beide varianten vinden we de neerslag terug in de spreuken.
Stel je voor: geen elektriciteit, gas of waterleiding. Slechts één houtkachel of open haard in het huis; bevroren dorpspompen of waterputten; onbegaanbare zandwegen vol met dikke blubber of hard bevroren karrensporen. Toch moest elke dag het vee in de stal te eten hebben en moest je ook zelf de winter door zien te komen. Zacht weer met storm en regen was het ook niet. Griep was nog een dodelijke ziekte.
Veel spreuken laten ook al iets los over de verwachting van het komende voorjaar of zelfs zomer. Het land moet gezaaid en er wordt uitgekeken naar een goede oogst voor de volgende winter ...
 
Lente (mrt, apr, mei)
Het nieuwe begin, het ontluiken van bloemen en planten. Feestvreugde omdat het betere jaargetijde eraan komt, we hebben weer overleefd. Weg met die ziekmakende witte hel. Maar: krijgen we groeizaam weer? Ook wordt er al stiekem gekeken naar de oogstverwachting. Niet onterecht natuurlijk. Zat het in het voorjaar niet mee, dan kon de oogst wel eens mager uitvallen. En daar zat de Middeleeuwse landman niet op te wachten ...
 
Zomer (jun, jul, aug)
Gelijk de winter kunnen we ook verhalen over de zomer. Echt, die waren zomers ook niet altijd even warm. En dat wist de landman maar al te goed. Een flinke zomerstorm met langdurige en overvloedige regenval kon de oogst van hooi, graan, groenten en vruchten behoorlijk doen mislukken en dat betekent honger in de winter. Die winter wordt dan toch niet streng of juist wel?
De landman staat op het veld en beziet zijn kansen. Regen is niet gewenst er moet gehooid worden, anders komt het vee de winter niet door. Iedereen is op het land om de oogst veilig te stellen, maar denkt het weer er ook zo over? Met noeste handarbeid en met paarden, ossen en handkarren moet de hele familie meehelpen om het hooi en de oogst binnen te halen. Handwerk zonder tractor. Óh, die vervloekte regen!
 
Herfst (sep, okt, nov)
Alles voorbereiden voor de winter. De oogst is binnen, maar hoe staat het met de najaarsvruchten en noten. Vooral de laatste zijn zonder problemen houdbaar en geven toch voedzame energie voor vee en mens. Even wordt het wat rustiger, maar de eerste stormen loeien al weer om het huis. Krijgen we alles op tijd winterklaar, of is de winter vroeg dit jaar, wat zegt de vogeltrek erover, zit het blad niet te lang aan bomen? Angst voor de winter kruipt langzaam binnen.
 

MAANDOVERZICHT

  

Januari

Hartje winter en korte dagen met dito lange nachten. Het kan bitterkoud zijn, maar ook boterzacht. Op het land ligt het werk stil, maar binnen in de boerderij wordt het vee verzorgt en het gereedschap gerepareerd. De wind giert door tochtige woningen. Koude voelt nog kouder aan en soms is het huis niet warm te krijgen. Reikhalzend kijkt men uit naar het lengen van de dagen en het komende voorjaar. Krijgen we nog meer vorst, of kunnen we op tijd het land op om te zaaien. Tegenslag in het weer kan de komende oogst doen mislukken en dat betekent honger. De weerspreuken van januari halen al een tipje van de sluier op.
 

Februari
De dagen gaan nu duidelijk lengen, het feest van Maria Lichtmis kondigt dat al aan. Natuurlijk kan het ook in februari nog stervens koud zijn, maar de echte koude loopt nu toch een beetje op de laatste benen. De zon krijgt meer kracht. En veel weerspreuken begroeten dan ook het licht onze moederster en brenger van wat meer warmte. Maar óh wee, als de koude weer terugkomt ...
   
Maart
De zon krijgt nu duidelijk meer kracht, de natuur komt weer tot leven. Wanneer kan er gezaaid worden? Krijgen we wat warmere dagen of kan het nog koud worden? Gaat het nog regenen en sneeuwen of blijft het droog? Allemaal vragen die voor de landman van vroeger van cruciaal belang zijn. Het kwetsbare pas ontkiemde zaaigoed kan door zware nachtvorst bevriezen. Dat betekent niet alleen opnieuw zaaien, maar ook een aanslag op de voorraden.
   
April
De landman is nu druk, het vee moet naar buiten. Voor zover dat nog niet gedaan was of kon worden moet er nu toch echt gezaaid, gepoot en geplant worden. Akkers, weilanden en tuinen hadden de volle aandacht nodig. Groeizaam weer was gewenst, een beetje van dittum en beetje van dattum. Niet teveel koude graag en liefst wat regen erbij.
   
Mei
De dagen lengen, maar daar is alles mee gezegd. Koude kan gemist worden als kiespijn om over nachtvorst maar te zwijgen. Maar de IJsheiligen staan nog voor de deur. De kille noordenwind kan zomaar met wat nachtelijke vorst binnenvallen en het jonge gewas te gronde richten. En anders wel de hagel. Dit werd bestreden door her en der op het land veldkruizen te plaatsen. Of het ook geholpen heeft ... ?
   
Juni
Hoe wordt de oogst? Ligt er een groeizame zomer in het verschiet of gaat het juist regenen dat het giet en blijft het kil. Er begint een serie regenheiligen die tot in augustus voort gaat. Veel regen betekent een misoogst en dat leidt weer tot honger, hoe de winter door?
   
Juli
Met angst en beven wordt de zomer gevolgd. Hoe gedragen de Hondsdagen zich, wordt het veel te warm waarbij voedsel bederft?
   
Augustus
De gave van de natuur moet worden geoogst en daar kan de landman beter droog weer bij gebruiken. Zo links en rechts wordt al een uitstapje gemaakt naar de verwachting voor de komende herfst en winter.
   
September
Al of niet voldaan is de oogst nu vrijwel binnen. Even rust, voordat het land klaar gemaakt wordt voor het wintergoed. De nachten worden nu duidelijk langer en men heeft tijd voor wat gezelligheid.
Hoe is de vogeltrek? Zijn er veel eikels? Is er al nachtvorst te melden? Wat zegt dit over de komende winter?
   
Oktober
De voorbereidingen voor de winter worden gedaan. Kille regens en stormen kondigen het donkere jaargetijde aan. Toch doet de zomer nog wel eens een uitval of laat een vroege winter zich al van zich spreken.
   
November
Eind oktober, begin november wordt ook wel aangeduid als de IJsduivels. Het niet winterharde pootgoed moet naar binnen. De eerste serieuze nachtvorst kan zijn intrede doen. Met IJsheiligen naar buiten en IJsduivels naar binnen.
   
December
Hoe komen we de winter door? De donkere dagen voor kerstmis staan voor de deur. Wat voor een winter krijgen we voor de kiezen? Wordt het zacht of juist streng? Nat, of droog? Tijd voor een feestje, na 21 december gaan de dagen weer lengen, en dat moet gevierd ... !
 

WEERSPREUKEN WEEKDAGEN

 

WEERSPREUKEN FEESTDAGEN
 

OVERIGE WEERSPREUKEN

Natuur, sterrenhemel, weersverschijnselen, in en om het huis.